Ngā Kaupapa Whakahaere
Ko ngā kaupapa whakahaere e whā o Te Whāriki ngā papa i tohia hei hiki i tēnei marautanga. Ahakoa he aha te mahi, mehemea e hāngai ana ki Te Whāriki me te whakatipuranga o te mokouna, me ū tonu ki ēnei kaupapa.
I roto i ngā mahi whakatipu tamariki, mokopuna he nui ngā mōhio kei tēnā, kei tēnā o tātou. Kei tēnei tauira, te Tauira Whāriki ka whakamanahia aua mōhio e tautokohia ana e te whānau o tēnā, o tēnā kōhanga reo.
Ka taea e Te Whāriki te kawe ngā mahi katoa ka mahia i ngā kōhanga reo. Ka taea te tā-moko ngā moemoeā e whāia ana hei painga mō te mokopuna; ka taea te whakairo ngā huarahi huhua ki te toi o ngā mātauranga hei painga mō ngā mokopuna; ka taea te whakauru mai ngā kara o Rangi rāua ko Papa, me ā rāua tamariki hei whakahihiko te tipu o te tinana, te hinengaro, te wairua me te whatumanawa o te mokopuna. Kei runga i tēnei tauira ka taea e tātou te raranga ngā tūmomo whāriki katoa hei whakamana, hei whakakaha i te tipu o te mokopuna mō tōna ao. Ko te pūtake o Te Whāriki ko te mokopuna. Ko te mokopuna hoki Te Whāriki.
Ko ngā kaupapa whakahaere e whā o Te Whāriki ngā papa i tohia hei hiki i tēnei marautanga. Ahakoa he aha te mahi, mehemea e hāngai ana ki Te Whāriki me te whakatipuranga o te mokouna, me ū tonu ki ēnei kaupapa.
Ko tēnei wāhanga ka whakahokia atu ki ngā whānau mā rātou e whakatau. Hei konei ka wānangatia, ka kōrerorerohia hoki ngā tikanga me ngā mōhio hei tuku ki ngā mokopuna nō te mea ko ngā taumata whakahirahira, koia tērā ko ngā tūmanako mō ngā mokopuna.
E whā ngā wehenga o te mokopuna hei ahuahu mā tātou, e kīia nei ko te katoa o te mokopuna, arā ko tōna tinana, ko tōna hinengaro, ko tōna wairua me tōna whatumanawa. Ko ēnei ngā whenu o Te Whāriki, ā, ko te mokopuna tonu Te Whāriki e rarangatia nei e tātou.
Kōrerotia ngā pakiwaitara o onamata ki ngā mokopuna nei kia mātau ai rātou i ahu mai rātou i hea, e haere ana hoki ki hea.
Ko te whakamahere te tūāpapa e pai ai tā te whānau whakatakoto i ō rātau ake whāinga. Nō roto mai i ngā whare pā o ngā tīpuna, te mahere ā-mahi, ā, koia tēnei ko Te Whāriki. Mā Te Whāriki a Te Kōhanga Reo e whakatō te kaha ki roto i te mokopuna ki te ako kia pakari ai tana tipu.
Tēnā ko tēnei, he rākau tipu hou, he rākau rea hou - kai te māioio, kai te tīmohea tonu
Te Mātai
Ko te mātai mokopuna he huarahi tātari i ngā akoranga me ngā whanaketanga o te mokopuna i roto i tōna ake taiao.
Ko tēnei āhuatanga o te mātai mokopuna he mea i whakaarohia i runga i ngā mahi poipoi tamariki o mua, ā, he ingoa i homai ai e Tākuta Tīmoti Kāretu rāua ko Tākuta Wharehuia Milroy. E ai ki ngā tīpuna, mā te mātai i te mokopuna ka mōhio ai rātou he aha ngā pūkenga o ia mokopuna, he aha ngā huarahi hei whakapakari i aua pūkenga, ā, ko wai hoki ngā atua e tiaki ana i aua pūkenga.
Te Pūmahara
Te Pū
Te More
Te Weu
Te Aka
Te Rea
Te Waonui
Te Kukune
Te Pupuke
Te Hihiri
Te Mahara
Te Wānanga
Ko te pūmahara te kaiwhakahoki i te mahara ki te pūtake o ngā mahi kua mahia, ki ngā kōrero i puta mai i reira, ā, ki ngā taumata kua ekehia e te mokopuna i roto i ā tātou mahi. Mā tēnei ka kitea te ara poutama / poutama o te ako, ka whai wāhi ai hoki ngā mahi a te kaiako me te whānau nā reira tonu pea te mokopuna i eke ai. Mā konei anō e mārama ai te titiro me pēhea tātou haere ake nei, arā, me pēhea inā tōaitia tētahi āhuatanga ki mokopuna kē, ki kaimahi kē rānei?
Tirohia anō te whakapapa nei me ōna tāhuhu kōrero; i ahu mai tāua te tangata i Te Pū, i heke iho i Te Korekore ki Te Pō, ā, i whakaputaina mai ki te whaiao, ki te ao mārama. Ko tā te wānanga, he akiaki kia kōrerotia tētahi kaupapa e puta ai te mokopuna, te whānau rānei o te kōhanga reo, ki te whaiao, ki te ao mārama.
Te Tipuranga o te Reo
Ko te reo me ōna tikanga te huarahi matua ako mō te mokopuna e puāwai ai te reo o tōna tipuranga. Ko te whāngai i te mokopuna ki roto i tōna whare kōrero. Ko te poipoi i te mokopuna ki roto i tōna whare rotarota. Ko te ārahi i te mokopuna ki roto i tōna whare pūrākau.
Kua rite ki te reo o ngā pākeke.
"E tipu e rea mō ngā rā o tōu ao
ko tō ringa ki ngā rākau a te Pākehā
hei oranga mō tō tinana
ko tō ngākau ki ngā taonga a ō tīpuna Māori
hei tikitiki mō tō māhunga
ā, ko tō wairua ki te Atua nāna nei ngā mea katoa"
NĀ TĀ APIRANA NGATA
He tamaiti i poipoia i roto i Te Kōhanga Reo mai i tōna whānautanga ā pakeke noa, kua tipu, kua tū tangata i roto i te whānau, i te hapū, i te iwi.